20 października 2022 r. Sejm przyjął projekt ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku (Projekt Ustawy). Jest to już druga w ostatnich dniach ustawa ingerująca bezpośrednio w ceny energii elektrycznej.
Projekt Ustawy ustala ceny maksymalne energii elektrycznej dla pewnych grup odbiorców wynoszące:
- 693 zł/MWh dla odbiorców z gospodarstw domowych (stosowaną od momentu przekroczenia przyznanego danemu odbiorcy już wcześniej limitu zużycia energii elektrycznej rozliczanego po cenach z 2022 r.) oraz
- 785 zł/MWh dla podmiotów użyteczności publicznej, a także mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw
Ceny maksymalne maja być stosowane w okresie od 1 grudnia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r.
W Projekcie Ustawy przewidziano również mechanizm rekompensat dla przedsiębiorstw energetycznych stosujących ceny nie wyższe niż ceny maksymalne. Rekompensata przysługiwać będzie za każdy miesiąc kalendarzowy od dnia rozpoczęcia stosowania w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi ceny maksymalnej. Wyliczenie rekompensaty opierać się będzie m.in. na publikowanej wartości ceny referencyjnej miesięcznej na stronie internetowej Towarowej Giełdy Energii S.A.
Dodatkowo wytwórcy energii elektrycznej oraz przedsiębiorstwa obrotu energią elektryczną będą zobowiązane do przekazywania daniny w formie odpisu od przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej na Fundusz Różnicy Ceny w ramach tzw. redystrybucji zysków nadzwyczajnych. Środki te będą źródłem finansowania rekompensat. Wysokość odpisu uzależniona ma być od technologii wytwarzania energii elektrycznej i zostanie ustalona w rozporządzeniu. Obowiązek dokonani odpisu nie będzie dotyczyć instalacji OZE o mocy poniżej 1 MW oraz tych instalacji, które korzystają z systemów wsparcia na podstawie ustawy o OZE np. w zakresie energii elektrycznej sprzedawanej w ramach zobowiązania aukcyjnego.
Przyjęcie powyższych rozwiązań jest etapem wdrożenia Rozporządzenia Rady (UE) 2022/1854 z dnia 6 października 2022 r. (Rozporządzenie) i przewidzianych w nim interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii. Ostateczny kształt środków zaradczych należy do decyzji Państw członkowskich. Jednak planowane w Projekcie Ustawy instrumenty budzą szereg zastrzeżeń przedstawicieli sektora energetycznego. Wskazuje się, że proponowane zmiany generują poważne ryzyko zakłócenia konkurencji na rynku energii. O ile jeszcze wprowadzenie na krótki okres cen maksymalnych wydaje się być zrozumiałe), to krytycznie oceniane są mechanizmy, w tym sposób wyliczania, rekompensaty oraz odpisu na Fundusz. Spółki obrotu narażone zostaną na straty finansowe, w szczególności dlatego że zaprojektowany sposób wyliczania rekompensaty może nie pokryć kosztów, jakie będzie generować uchwalony Projekt Ustawy. Oprócz tego, wytwórcy energii (także z OZE) mogą ponieść negatywne skutki, poprzez brak możliwości odzyskania poniesionych kosztów inwestycji oraz obniżone prognozy opłacalności nowych inwestycji. Podnoszone są również zastrzeżenia, że brak wyłączenia w zakresie energii elektrycznej sprzedawanej na podstawie umów typu Corporate PPA może wywołać w efekcie spowolnienie rozwoju energetyki odnawialnej.
Pozostaje nam jedynie śledzić los druku nr 2698 na stronie Sejmu, który po zakończeniu procesu legislacyjnego może zmienić sytuację na rynku energii.
