Tzw. reguła 10H, wymagania co do minimalnych odległości od linii przesyłowych, lokalizacji turbin oraz konsultacji treści MPZP to opisywane przez nas niedawno zmiany, które wprowadza opublikowana w Dzienniku Ustaw „ustawa wiatrakowa”. Nie są to jednak jedyne modyfikacje w ustawie.
Dzisiaj zapraszamy na część drugą, dotyczą zmian w „ustawie wiatrakowej”, przygotowaną przez mec. Martynę Dygę-Mróz.
Udział mieszkańców gminy w energii elektrycznej wytwarzanej przez farmę wiatrową
Nowelizacja ustawy wiatrakowej wprowadza zupełnie nowe rozwiązania dotyczące udziału mieszkańców gminy, w której powstanie elektrownia wiatrowa, w energii elektrycznej wytwarzanej przez farmę wiatrową.
Nowe rozwiązania przewidują, że inwestor przeznacza co najmniej 10 proc. mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowej dla mieszkańców gminy, którzy korzystają z energii elektrycznej na zasadzie tzw. prosumenta wirtualnego energii odnawialnej. Każdy mieszkaniec tej gminy będzie mógł objąć udział nie większy niż 2 kW w punkcie poboru energii.
Przepisy w tym zakresie wejdą w życie 2 lipca 2024 r., a wiec z chwila wejścia w życie przepisów dotyczących funkcjonowania i rozliczeń prosumentów wirtualnych do ustawy o odnawialnych źródłach energii. .
Obowiązek nie dotyczy inwestycji polegających na budowie elektrowni wiatrowej, które uzyskały decyzję o pozwoleniu na budowę przed dniem 2 lipca 2024 r.
Uprawnienia dla mieszkańców łączą się jednak z długotrwałą procedura związaną z zapewnieniem udziału społeczeństwa w wytwarzanej energii:
- W terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na budowę elektrowni wiatrowej stanie się ostateczna, inwestor zobowiązany będzie do poinformowania wójta, burmistrza albo prezydenta miasta gminy, na terenie której będzie zlokalizowana ta elektrownia wiatrowa o poziomie mocy elektrowni możliwym do objęcia przez mieszkańców gminy oraz koszcie budowy elektrowni wiatrowej.
- W terminie 30 dni od otrzymania informacji od inwestora, wójt ogłasza informację o możliwości objęcia udziału w mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowej, określając formę, miejsce i termin składania zgłoszeń objęcia udziału w mocy zainstalowanej. Termin składania zgłoszeń objęcia udziału w mocy zainstalowanej nie może być krótszy niż 30 dni i dłuższy niż 120 dni od dnia wydania obwieszczenia.
- Wójt, burmistrz albo prezydent miasta gminy, na terenie której jest zlokalizowana elektrownia wiatrowa, w terminie 60 dni od dnia następującego po upływie terminu składania zgłoszeń, o których mowa powyżej, przekazuje inwestorowi listę mieszkańców gminy zainteresowanych zawarciem umowy z inwestorem wraz z szacowanym zapotrzebowaniem na moc zainstalowaną, adresami oraz informacjami o punktach poboru energii, po uprzedniej weryfikacji danych potwierdzających adres zamieszkania.
- W terminie 90 dni od dnia otrzymania listy mieszkańców, inwestor zawiera z mieszkańcami gminy umowę, której przedmiotem jest objęcie przez tych mieszkańców udziałów w mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowej.
Mieszkaniec gminy, który zawrze umowę z inwestorem i pokrył koszt objęcia udziału w mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowej, uzyskuje status prosumenta wirtualnego na okres kolejnych 15 lat od dnia wytworzenia w elektrowni wiatrowej po raz pierwszy energii elektrycznej i jej wprowadzenia do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej.
Dodatkowe obowiązki dotyczące czynności technicznych związanych z utrzymaniem farmy wiatrowej
Ustawa wprowadziła dodatkowe obowiązki dotyczące czynności technicznych istotnych dla zapewnienia bezpieczeństwa eksploatacji elementów technicznych elektrowni wiatrowych, które będą polegały na m.in. zatrudnianiu tylko certyfikowanych przedsiębiorców wykonujących czynności serwisowe. Przedsiębiorcy będą wpisani do rejestru prowadzonego przez Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego.
Nieprzestrzeganie obowiązków dokonywania przeglądów serwisowych będzie skutkowało karą pieniężną wymierzaną przez Prezesa URE.
Wysokość kary pieniężnej nie może być niższa niż 10.000 zł i nie może być wyższa niż 5% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna jest związana z działalnością prowadzoną na podstawie koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, wysokość kary nie może być niższa niż 10.000 zł i nie może być wyższa niż 5% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej albo działalności wykonywanej na podstawie wpisu do rejestru działalności regulowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.
Brak regulacji w zakresie repoweringu
Pomimo wielu głosów ze strony branży energetycznej ustawa nie wprowadziła przepisów pozwalających na tzw. repowering.
Zgodnie z brzmieniem art. 12. ust. 1. ustawy o elektrowniach wiatrowych w przypadku elektrowni wiatrowych, niespełniających wymogów określonych w art. 4 (odległość), dopuszcza się jedynie przeprowadzenie remontu oraz wykonywanie innych czynności niezbędnych do prawidłowego użytkowania elektrowni, z wyłączeniem działań prowadzących do zwiększenia mocy zainstalowanej elektrycznej lub zwiększenia jej oddziaływań na środowisko.
Podczas prac nad ustawą zgłaszane były liczne głosy uzasadniające wykreślenie podkreślonego wyżej zapisu, argumentujące, że taka zmiana umożliwiłaby rozwój i odbudowę istniejącego majątku wytwórczego lądowych elektrowni wiatrowych, bez zwiększenia oddziaływań EW na środowisko. Najstarsze EW w Polsce obecnie mają ponad 15 lat, stąd przepisy umożliwiające ich modernizację (tzw. repowering), która pozwoliłaby na wydłużenie cyklu ich eksploatacji wydają się zasadne.
Obecne przepisy nie regulują kwestii repoweringu, rozumianego jako zmiana parametrów użytkowych lub technicznych, która mogłaby prowadzić do zwiększenia efektywności instalacji i zwiększenia mocy.
Coraz bardziej zaawansowana technologia pozwala natomiast na zwiększenie efektywności i ograniczenie uciążliwości elektrowni wiatrowych dla środowiska i ludzi, szczególnie oddziaływania akustycznego. Wymiana istniejących instalacji na bardziej nowoczesne i efektywne przyniosłaby korzyści zarówno przedsiębiorstwom wiatrowym, jak też lokalnej społeczności.
Przepisy przejściowe
Zgodnie z przepisami przejściowymi ustawy zmieniającej:
- do postępowań w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla elektrowni wiatrowych, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, stosuje się przepisy nowe;
- do postępowań w sprawie wydania pozwolenia na budowę dla elektrowni wiatrowych, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, oraz do oceny zasadności wniesienia sprzeciwu wobec zgłoszenia, o którym mowa w przepisach prawa budowlanego, dokonanego przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej dla elektrowni wiatrowych, stosuje się przepisy nowe, z wyłączeniem przepisów o odległości od sieci elektroenergetycznych;
- do postępowań w sprawie wydania pozwolenia na budowę wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej oraz do oceny zasadności wniesienia sprzeciwu wobec zgłoszenia, o którym mowa w przepisach prawa budowlanego, dokonanego przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, dla sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć nie stosuje się przepisów art. 4a ustawy nowej (dotyczące odległość sieci od elektrowni wiatrowych).
