Dyskusja o CCS i CCUS w Polsce wyraźnie przyspiesza.
Nie jest to jednak zjawisko wyłącznie lokalne, podobne procesy zachodzą także w innych krajach.
Przyjrzyjmy się im, zaczynając od naszego zachodniego sąsiada: na jakim etapie są prace legislacyjne i czy mogą one być istotnym punktem odniesienia dla polskiego ustawodawcy?
Składowanie CO₂ – aktualne prace legislacyjne u sąsiadów Polski
Od pewnego czasu obserwujemy intensyfikacje prac nad wprowadzeniem kompleksowych regulacji dotyczących składowania dwutlenku węgla (CCS/CCUS) jako elementu pozwalającego na transformację i dekarbonizację energetyczną polskiego przemysłu. Jest to trend obserwowany nie tylko w Polsce. Dlatego warto spojrzeć na kraje sąsiednie i ich działania w tym obszarze.
Zacznijmy od naszego największego sąsiada – Niemiec.
Od 2012 r. obowiązuje w Niemczech Ustawa o składowaniu dwutlenku węgla (Gesetz zur Demonstration der dauerhaften Speicherung von Kohlendioxid – KSpG), implementująca Dyrektywę 2009/31/WE w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla. Ustawa ta dopuszczała możliwość składowania CO₂ wyłącznie w celach badawczych, testowych i demonstracyjnych, wykluczając tym samym możliwość prowadzenia tego procesu na skalę komercyjną. Sytuacja była zatem analogiczna do tej w Polsce.
Od kliku miesięcy trwają prace parlamentarne nad nowelizacją KSpG. Celem zmian jest umożliwienie trwałego, komercyjnego składowania CO₂ w podziemnych warstwach skalnych na obszarze szelfu kontynentalnego i wyłącznej strefy ekonomicznej w skali przemysłowej. Projekt wyraźnie wyklucza możliwość iniekcji CO₂ w obszarze morza terytorialnego. Nowelizacja przewiduje ponadto stworzenie jednolitego systemu zezwoleń dla wszystkich rurociągów do transportu CO₂, co ma uporządkować i ujednolicić dotychczasowy rozproszony reżim prawny.
Co istotne transport dwutlenku węgla staje się równorzędnym przedmiotem regulacji, obok jego trwałego składowania. Chociaż w ramach zmian zniesione zostają dotychczasowe ograniczenia, to jednak składowanie na lądzie pozostaje zakazane na szczeblu federalnym, z wyjątkiem instalacji badawczych. Wprowadzono jednak tzw. klauzulę opt-in, dzięki której poszczególne kraje związkowe mogą dopuścić komercyjne składowanie CO₂ w podziemnych formacjach geologicznych na swoim terytorium, określając przy tym konkretne przeznaczone na to obszary. Projektowane przepisy przewidują, że budowa, eksploatacja oraz istotne zmiany rurociągów i składowisk CO₂ będą uznawane za przedsięwzięcia leżące w nadrzędnym interesie publicznym. Ma to na celu usprawnienie i przyspieszenie procesów inwestycyjnych.
Oceniając te proponowane zmiany wydaje się, że niemiecka inicjatywa legislacyjna może być istotnym punktem odniesienia dla polskiego ustawodawcy, tym bardziej, że zarówno Polska ja i Niemcy dostrzegają potencjał Bałtyku jako obszar składowania dwutlenku węgla.
