W dniu 4 października 2024 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy („Projekt”) dokonujący szeregu zmian w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (Dz.U. z 2023 r. poz. 2131 – „Ustawa RM”).
Projekt ma na celu umożliwienie jednostkom wytwórczym niespełniającym limitu emisji dwutlenku węgla (CO2) wynoszącego 550 kg/MWh, udział w rynku mocy w latach od 2025 r. do 2028 r. Przypominamy, że zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz. Urz. UE L 158/54 z 14.06.2019 r. – „Rozporządzenie 2019/943”) udział w rynku mocy jednostek niespełniających tego limitu został znacznie ograniczony, a od 1 lipca 2025 r. – wyłączony – na mocy ustawy z dnia 23 lipca 2021 r. o zmianie ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 1505).
Projekt umożliwia udział jednostek wytwórczych niespełniających limitu emisji 550 kg/MWh w rynku mocy na warunkach wynikających z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1747 z dnia 13 czerwca 2024 r. zmieniającego rozporządzenia (UE) 2019/942 i (UE) 2019/943 w odniesieniu do poprawy struktury unijnego rynku energii elektrycznej (Dz. Urz. UE L z 26.06.2024, tzw. Rozporządzenie EMD).
Poniżej przedstawiamy główne zmiany Ustawy RM wynikające z Projektu w zakresie dotyczącym warunków, na jakich jednostki wytwórcze niespełniające limitu emisji 550 kg/MWh będą mogły brać udział w rynku mocy:
- zgodnie z art. 64 ust. 2c lit. b) Rozporządzenia 2019/943 jednostki te mogą zawrzeć umowy mocowe na nie więcej niż jeden rok dostaw (po uzyskaniu odstępstwa zgodnie z wnioskiem Państwa Członkowskiego). W związku z powyższym jednostki te będą mogły brać udział w tzw. aukcjach uzupełniających, które zostaną przeprowadzone na okresy dostaw: II połowa 2025 r., 2026, 2027 i 2028 r. (art. 1 pkt 2 Projektu);
- aukcje uzupełniające będą mogły zostać przeprowadzone w przypadku, gdy po przeprowadzeniu aukcji głównej i aukcji dodatkowych na dany rok dostaw ilość zdolności wytwórczych oferowanych w tych aukcjach nie jest wystarczająca, aby rozwiązać problem związany z wystarczalnością, stwierdzony na podstawie art. 20 ust. 1 Rozporządzenia 2019/943, co zostanie potwierdzone przez Operatora w wykonanej ocenie wystarczalności zasobów na poziomie krajowym zgodnie z art. 24 Rozporządzenia 2019/943 (art. 1 pkt 16 Projektu);
- aukcje uzupełniające będą przeprowadzane po zakończeniu aukcji dodatkowych (art. 1 pkt 16 Projektu). Operator (OSP) ma ogłaszać termin aukcji uzupełniających najpóźniej do 30 kwietnia roku poprzedzającego okres dostaw, na który organizowana jest aukcja uzupełniająca (art. 1 pkt 16 Projektu), przy czym aukcja uzupełniająca na II połowę 2025 r. ma zostać przeprowadzona do 1 maja 2025 r., a aukcja uzupełniająca na rok dostaw 2026 – do 1 września 2025 r. (art. 2 Projektu)
- w aukcjach uzupełniających będą mogły brać udział wszystkie istniejące jednostki wytwórcze (zarówno spełniające limit emisji 550 kg/MWh, jak i niespełniające tego limitu), jak również jednostki wytwórcze zagraniczne (które wcześniej wygrały aukcję wstępną na dany okres dostaw, ale nie zawarły umowy mocowej), jednostki rynku mocy redukcji zapotrzebowania (istniejące jednostki fizyczne oraz istniejące jednostki fizyczne zagraniczne na warunkach jak jednostki wytwórcze zagraniczne oraz planowane);
- parametry aukcji uzupełniających będą określane przez ministra właściwego do spraw energii w przepisach wydawanych na podstawie art. 34 ust. 1 Ustawy RM (rozporządzenie określające parametry aukcji głównej dla tego samego roku dostaw);
- aukcje uzupełniające będą przeprowadzane na zasadach analogicznych do aukcji głównych i dodatkowych w formule holenderskiej, w rundach z ceną malejącą, z ustaloną ceną maksymalną i jednolitą ceną zamknięcia aukcji (art. 30, 31 i 36 Ustawy RM);
- transakcje na rynku wtórnym będą mogły być zawierane również w odniesieniu do obowiązku mocowego, który powstał w wyniku zawarcia umowy mocowej w ramach aukcji uzupełniającej, również dla jednostek rynku mocy, które nie spełniają limitu emisji 550 kg/MWh (art. 1 pkt 20 Projektu). Istotne jest przy tym, że zgodnie z art. 48 ust. 1 pkt 1 Ustawy RM po ewentualnej nowelizacji transakcje na rynku wtórnym w zakresie przenoszenia obowiązku mocowego będą mogły być zawierane dopiero po zakończeniu aukcji uzupełniającej, chyba że nie będzie ogłaszana aukcja uzupełniająca – to po aukcji dodatkowej.
Art. 64 ust. 2b i 2c Rozporządzenia 2019/943 wprowadza wymóg uzyskania przez Państwo Członkowskie odstępstwa od sformułowanego w art. 22 ust. 4 tego rozporządzenia zakazu otrzymywania przez jednostki wytwórcze niespełniające norm emisji 550 kg/MWh najpóźniej od dnia 1 lipca 2025 r. płatności w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych. Odstępstwo udzielane jest na wniosek Państwa Członkowskiego. W związku z powyższym art. 4 Projektu przewiduje, że do dnia przyznania przez Komisję Europejską odstępstwa umowy mocowe zawarte w ramach aukcji uzupełniających nie podlegają wykonaniu.
Nowelizacja przewidziana Projektem ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Projekt jest obecnie w fazie uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych.
