Uzupełniając nasz ostatni wpis dotyczący opublikowanego pod koniec września bieżącego roku projektu ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw („Nowelizacja”) oraz jego wpływie na obowiązujące regulacje planistyczne, poniżej przedstawiamy zmiany, które obejmą sektor biometanowy.
Zmiany w Prawie budowlanym i w Prawie energetycznym dot. biometanu i biogazu
Nowelizacja przewiduje nadanie nowego brzmienia art. 7a ust. 3 pkt 1 Prawa energetycznego. Zgodnie z nim nie będzie konieczne uzyskanie zgody Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki („Prezes URE”) na budowę gazociągu bezpośredniego służącego do dostarczania biogazu. Jednocześnie do Prawa energetycznego zostaną dodane także art. 7a1 i art. 7a2. Pierwszy z nich będzie normował m.in. zobowiązania podmiotu posiadającego tytuł prawny do gazociągu bezpośredniego służącego do transportowania biogazu oraz podmiotu bezpośrednio wprowadzającego biogaz do tego gazociągu do dotrzymywania parametrów jakościowych transportowanego biogazu. Ponadto, zgodnie z projektowanym art. 7a1 ust. 3, minister właściwy ds. klimatu określi, w drodze rozporządzenia, parametry jakościowe biogazu transportowanego gazociągiem bezpośrednim oraz sposoby ich pomiarów i rejestracji. Drugi z ww. przywołanych przepisów będzie regulował powstanie i funkcjonowanie wykazu funkcjonujących gazociągów bezpośrednich służących do dostarczania biogazu.
W zakresie gazociągów bezpośrednich służących do dostarczania biogazu Nowelizacja przewiduje także wprowadzenie zmian w Prawie budowlanym. W tym zakresie do art. 9 Prawa budowlanego, w którym została unormowana instytucja odstępstwa od przepisów techniczno‑budowlanych, ma zostać dodany ust. 5a stwierdzający, że instytucji tej nie można będzie stosować do tego rodzaju infrastruktury.
Drobnej, aczkolwiek istotnej zmianie, ulec ma również definicja paliwa gazowego zawarta w Prawie energetycznym. Definicja ta będzie wprost odnosiła się do biogazu in extenso, nie uwzględniając już jedynie biogazu rolniczego. Ponadto przeredagowany zostanie fragment dotyczący dostarczania gazów za pomocą sieci gazowej w sposób, który wykluczy wątpliwości odnoszące się do kwestii wykorzystywanego środka transportu.
Warto także nadmienić, że na mocy Nowelizacji umowa o przyłączenie do sieci instalacji OZE powinna zawierać postanowienie określające termin dostarczenia po raz pierwszy do sieci gazowej biometanu wytworzonego w tej instalacji, przy czym termin ten nie może być dłuższy niż 48 miesięcy od dnia zawarcia tej umowy.
Zmiany w Ustawie OZE dot. biometanu
Znacząca część Nowelizacji została poświęcona zmianom w Ustawie o odnawialnych źródłach energii („Ustawa OZE”). Najważniejszą z nich jest wprowadzenie systemu wsparcia dla wytwórców biometanu, tj. aukcji biometanu. W konsekwencji powyższego zmianie ulec ma art. 69a Ustawy OZE określający dostępne systemy wsparcia. Do wspomnianego przepisu zostanie dodany mechanizm wsparcia przeznaczony dla biometanu. Zgodnie z nim biometan wytworzony w danej instalacji OZE może korzystać z: (1) systemu wsparcia w postaci feed in premium albo (2) aukcji biometanu.
W projektowanym art. 83t ust. 1 Ustawy OZE unormowano warunki umożliwiające objęcie biometanu systemem aukcyjnym. Na jego podstawie w drodze aukcji będzie możliwe sprzedawanie wyłącznie wprowadzanego do sieci gazowej biometanu, który został wytworzony z biogazu lub z biogazu rolniczego lub z mieszaniny biogazu i biogazu rolniczego w instalacji OZE, do którego wytworzenia wykorzystano: (1) biogaz rolniczy wytworzony wyłącznie z substratów, o których mowa w art. 2 pkt 2 ustawy – w przypadku wytwarzania biometanu z biogazu rolniczego lub z mieszaniny biogazu i biogazu rolniczego; (2) biogaz wytworzony wyłącznie z biomasy – w przypadku wytwarzania biometanu z biogazu lub z mieszaniny biogazu i biogazu rolniczego; (3) biogaz lub biogaz rolniczy spełniający kryteria zrównoważonego rozwoju, o których mowa w art. 43 ust. 3 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu.
Warto także podkreślić, że w myśl projektowanych przepisów biometan będzie mógł zostać sprzedany w drodze aukcji biometanu wyłącznie w przypadku, gdy urządzenia wchodzące w skład instalacji OZE, służącej do wytwarzania biometanu, zamontowane w czasie budowy, zostały wyprodukowane w okresie 48 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień wytworzenia po raz pierwszy biometanu w tej instalacji OZE i nie były wcześniej amortyzowane w rozumieniu przepisów o rachunkowości przez jakikolwiek podmiot.
Aukcje biometanu mają być ogłaszane, organizowane i przeprowadzane przez Prezesa URE nie rzadziej niż raz w roku. Aukcje będą przeprowadzane odrębnie dla biometanu wytworzonego w instalacji OZE, z uwzględnieniem przedziałów łącznej mocy zainstalowanej OZE przeliczonej z mocy zainstalowanej OZE służącej do wytwarzania biometanu na moc zainstalowaną elektryczną, tj.: o mocy (1) mniejszej niż 2 MW, (2) równej albo nie mniejszej niż 2 MW i mniejszej niż 6 MW; (3) równej albo nie mniejszej niż 6 MW.
Biometan będzie mógł być sprzedawany w drodze aukcji po cenie maksymalnej nie wyższej niż określona w rozporządzeniu wydawanym przez ministra właściwego ds. klimatu (tzw. cena referencyjna w aukcji biometanu; oddzielnie dla biometanu wytworzonego z biogazu i dla biometanu wytworzonego z biogazu rolniczego). Ponadto należy wskazać, że zgodnie z projektem Rada Ministrów, do 15 grudnia danego roku, określi, w drodze rozporządzenia, maksymalne ilości i wartości biometanu, które mogą zostać sprzedane w drodze aukcji biometanu w kolejnych trzech latach.
Odnotowania wymaga, że zgodnie z projektem ustawy w aukcji biometanu będą mogli wziąć udział również wytwórcy biometanu w instalacjach OZE zlokalizowanych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i poza obszarem wyłącznej strefy ekonomicznej. Nowelizacja przewiduje jednak ograniczenia w tym zakresie (m.in. ilościowe i wartościowe).
Należy przy tym podkreślić, że zgodnie z Nowelizacją biometan objęty systemem aukcyjnym nie będzie mógł być uwzględniany w realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1 Ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, tj. obowiązku w zakresie realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego.
Poza powyższymi regulacjami Nowelizacja przewiduje również nadanie nowego brzmienie art. 92 ust. 5a Ustawy OZE. Na podstawie projektowanej zmiany prawo do pokrycia ujemnego salda, o którym mowa w art. 93 ust. 2 pkt 3 Ustawy OZE, będzie przysługiwało: (1) wytwórcy biometanu w instalacji OZE o łącznej mocy zainstalowanej instalacji OZE służącej do wytwarzania biometanu, przeliczonej na moc zainstalowaną elektryczną nie większą niż 1 MW (art. 83l ust. 1 Ustawy OZE), który uzyskał zaświadczenie Prezesa URE o możliwości sprzedaży wytworzonego biometanu wprowadzonego do sieci gazowej (art. 83m ust. 8 Ustawy OZE), nie później niż w terminie do dnia 30 czerwca 2027 r.; (2) wytwórcy biometanu, o którym mowa w projektowanym art. 83t ust. 2 (tj. wytwórcy, który: (a) uzyskał zaświadczenie o dopuszczeniu do aukcji biometanu (projektowany art. 83z ust. 1); (b) wytworzy biometan i wprowadzi go do sieci gazowej po raz pierwszy po dniu zamknięcia sesji aukcji biometanu, oraz (c) wytworzy biometan w instalacji OZE posiadającej wyodrębniony zespół urządzeń służących wyłącznie do wprowadzania biometanu z tej instalacji do sieci gazowej dystrybucyjnej lub przesyłowej (projektowany art. 83t ust. 2)), który wygrał aukcję biometanu, w okresie liczonym od dnia sprzedaży po raz pierwszy po dniu zamknięcia sesji aukcji biometanu objętego wsparciem biometanu, trwającym przez okres kolejnych 20 lat, nie dłużej jednak niż do dnia 1 stycznia 2055 r. (projektowany art. 83zf).
Pozostałe wybrane zmiany w Ustawie OZE
Komentując projektowane przepisy, należy również wspomnieć, że zmianie mają ulec definicje zawarte w art. 2 Ustawy OZE. Zmienione brzmienie otrzyma m.in. definicja biomasy, jednakże wg projektodawców nie wpłynie to na funkcjonowanie tejże definicji. W uzasadnieniu do Nowelizacji stwierdzono bowiem, że „katalog produktów, odpadów i pozostałości, które obejmuje to pojęcie, pozostaje niezmienny, a nowelizacja ma charakter wyłącznie stylistyczny porządkujący i harmonizujący”. Oprócz tego zostaną zmienione definicje instalacji spalania wielopaliwowego oraz dedykowanej instalacji spalania wielopaliwowego, w których wskazano wprost na możliwość wspólnego spalania w instalacji biomasy, biopłynów, biogazu, biogazu rolniczego lub biometanu z odpadami przemysłowymi lub komunalnymi zawierającymi ulegającą biodegradacji część pochodzenia biologicznego.
Ponadto poprzez nadanie nowego brzmienia art. 9 ust. 1a pkt 3 Ustawy OZE projektodawca zamierza doprecyzować katalog surowców dopuszczonych do wytwarzania biometanu. Zgodnie z proponowaną zmianą wytwórca będzie zobowiązany do wytwarzana: (1) biogazu, z którego będzie wytworzony biometan, wyłącznie z biomasy; (2) biogazu rolniczego wykorzystywanego do wytwarzania biometanu w mieszaninie z biogazem, wyłącznie z substratów wymienionych w art. 2 pkt 2 ustawy; (3) biometanu wyłącznie z biogazu lub mieszaniny biogazu i biogazu rolniczego.
Kończąc, warto wspomnieć, że na mocy Nowelizacji ma zostać dodany art. 38dc umożliwiający gminie lub innej gminnej osobie prawnej prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na wytwarzaniu, na rzecz spółdzielni energetycznej, której jest członkiem, w instalacji OZE m.in. biogazu oraz biometanu. Prowadzenie takiej działalności nie będzie wymagało uzyskania koncesji, wpisu do rejestru wytwórców energii w małej instalacji lub rejestru wytwórców biogazu rolniczego.
Podsumowanie:
Unormowanie zasad funkcjonowania systemu wsparcia dla biometanu jest odpowiedzią na wysuwane od dłuższego czasu postulaty branży biometanowej. Możliwość skorzystania z aukcji da impuls dla dalszego rozwoju sektora, a także przyczyni się do zapewnienia odpowiedniej podaży biometanu.
Należy także pozytywnie ocenić wprowadzenie do ustaw regulacji odnoszących się do gazociągu bezpośredniego służącego do transportowania biogazu, a w szczególności wyłączenie konieczności uzyskania zgody Prezesa URE na budowę takiej infrastruktury.
Warto również odnotować, że zgodnie z niedawno opublikowanym projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości będą podlegać tylko części budowlane biogazowni rolniczych.
