W ostatnim czasie doszło do ważnych zmian dotyczących przyłączania instalacji odnawialnego źródła energii, których celem jest umożliwienie przyłączania do sieci większej liczby instalacji bez konieczności jednoczesnej rozbudowy sieci elektroenergetycznej. Jest to element zakrojonych na szeroką skalę działań legislacyjnych zmieniających rolę operatorów systemów elektroenergetycznych jako podmiotów zarządzających bezpieczeństwem systemu elektroenergetycznego.
Długo oczekiwaną zmianę w procedurze przyłączeniowej wprowadza ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, która przewiduje wprowadzenie do Prawa energetycznego instytucji cable poolingu, czyli współdzielenia miejsca i mocy przyłączeniowej przez instalacje odnawialnego źródła energii. Zgodnie z tymi zmianami do art. 7 Prawa energetycznego:
- do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV, w jednym miejscu przyłączenia można przyłączyć dwie lub większą liczbę instalacji odnawialnego źródła energii należących do jednego lub większej liczby podmiotów – tej możliwości nie stosuje się do instalacji odnawialnego źródła energii, dla których miejscem przyłączenia do sieci jest instalacja odbiorcy końcowego;
- dla wszystkich instalacji odnawialnego źródła energii, przyłączonych do sieci w jednym miejscu przyłączenia, wydaje się jedne warunki przyłączenia oraz zawiera się jedną umowę o przyłączenie do sieci oraz w konsekwencji jedną umowę o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej;
- umowa o przyłączenie do sieci dla takich instalacji określa wymagania dotyczące lokalizacji oraz parametrów technicznych dla układów pomiarowo-rozliczeniowych umożliwiających pomiar ilości energii elektrycznej oddanej do sieci i pobranej z sieci przez każdą z instalacji odnawialnego źródła energii, przyłączoną w jednym miejscu przyłączenia na podstawie tej umowy.
Cable pooling wdrażany jest m.in. po to, aby w jednym miejscu przyłączenia o określonej mocy przyłączeniowej móc przyłączyć instalacje, których suma mocy zainstalowanych jest wyższa niż moc przyłączeniowa przypisana dla tego miejsca przyłączenia. W celu skorzystania z cable poolingu do wniosku o określenie warunków przyłączenie wnioskodawca będzie składał również porozumienie zawarte przez wszystkie podmioty, których instalacje są objęte wnioskiem o określenie warunków przyłączenia, określające w szczególności oświadczenie każdej ze stron porozumienia o przyjęciu wraz z pozostałymi stronami porozumienia solidarnej odpowiedzialności wobec operatora systemu elektroenergetycznego z tytułu przekroczenia mocy przyłączeniowej.
Ustawa przyznaje również nowe narzędzia operatorom systemu elektroenergetycznego, pozwalające na efektywne nadzorowanie realizacji przez podmioty przyłączone w jednym miejscu przyłączenia ich zobowiązań:
- opłata za przekroczenie mocy przyłączeniowej – operator systemu elektroenergetycznego właściwy dla miejsca przyłączenia pobiera opłaty za przekroczenie mocy przyłączeniowej przez wytwórcę, w wysokości odpowiadającej opłacie za nielegalny pobór energii elektrycznej względem nadmiarowej energii elektrycznej, która została przez wytwórcę wprowadzona do sieci w wyniku przekroczenia.
- prawo do wstrzymania wprowadzania energii elektrycznej do sieci – w przypadku przekroczenia mocy przyłączeniowej przez wytwórcę, operator systemu elektroenergetycznego właściwy dla miejsca przyłączenia, może wprowadzić ograniczenia w dostarczaniu przez tego wytwórcę energii elektrycznej do sieci albo całkowicie wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej do sieci, bez wypłaty rekompensat oraz bez ponoszenia odpowiedzialności za skutki tych ograniczeń albo odłączenia. Wznowienie dostarczania energii elektrycznej następuje po wdrożeniu przez wytwórcę wskazanego przez operatora sposobu zabezpieczenia zdolności technicznych do nieprzekraczania mocy przyłączeniowej.
